8 stappen naar een effectieve burgerbegroting

Deze blogpost is een fragment uit onze gratis beginnersgids over burgerbegrotingen.

Wat is een burgerbegroting?

Laten we starten met een definitie van de term. Een burgerbegroting is een innovatief beleidsinstrument dat burgers rechtstreeks betrekt bij de verdeling van stedelijke budgetten. Lokale overheden vragen communityleden en relevante betrokkenen om hen te helpen bepalen welke sociale domeinen, problemen of opportuniteiten een deel van het stadsbudget moeten krijgen, welk deel van het budget dat moet zijn, en welke kwesties of initiatieven daarbij de hoogste prioriteit hebben. Door een burgerbegroting op te stellen, kunnen lokale overheden de collectieve intelligentie van hun community’s benutten en de verdeling van overheidsgeld afstemmen op de reële behoeften van de community.

Inwoners en andere stakeholders laten meebeslissen over de toewijzing van stadsbudgetten vereist een aanzienlijke mate van betrokkenheid. Een burgerbegroting landt dan ook hoog op de participatieladder. Hoewel dit soort project een zorgvuldige planning en voorbereiding vereist, versterkt het ook de legitimiteit van de besluitvorming en het vertrouwen dat leden van de gemeenschap stellen in hun verkozen vertegenwoordigers.

‍

‍

Hoewel het proces misschien een tikkeltje intimiderend lijkt, draait het er eigenlijk vooral om een duidelijk doel voor ogen te hebben en in duidelijke stappen naar je doel toe te werken. Daarom hebben we 8 stappen gedefinieerd om een doeltreffende burgerbegroting te implementeren, van de prille voorbereiding tot de uitvoering van de resultaten.

De 8 stappen naar een doeltreffende burgerbegroting

De voorbereiding. In de beginfase van een burgerbegroting moeten cruciale beslissingen worden genomen, zoals het einddoel, de criteria die zullen worden gebruikt om de impact van je project te beoordelen en de manier waarop je met de community in dialoog zal gaan.
- Duik in de beschikbare informatie en leer meer over de theorie achter burgerbudgettering, bijvoorbeeld aan de hand van onze gidsen of case studies.
- Bepaal het hoofddoel van je project. Naast het verdelen van stadsburetten kan een burgerbudget ook als doel hebben community’s te informeren over lokale onderwerpen, interactie tussen communityleden te stimuleren, of de behoeften van de gemeenschap beter te begrijpen.
- Beslis hoe je je community wil betrekken (online, offline, of met een hybride aanpak).
Deelnemers informeren. Om vertrouwen te versterken, is het belangrijk om vanaf het begin duidelijke en transparante informatie over je project te delen. Als iedereen de regels van het spel kent, zal het hele proces veel vlotter verlopen. Hier vind je alvast enkele richtlijnen:
- Communiceer de tijdslijn, het proces en de regels. Wanneer kan de community deelnemen? Hoelang zal het duren om de input te verwerken? En wanneer zullen de eerste resultaten bekend zijn? Het CitizenLab-platform heeft een ingebouwde tijdlijn waarmee lokale overheden informatie kunnen structureren en het proces kunnen opsplitsen.
- Als je de community toelaat ideeën te delen, communiceer dan vooraf duidelijke selectiecriteria waaraan deze ideeën moeten voldoen, zoals kost of toegankelijkheid.
- Informeer de community door proactief belangrijke (achtergrond)informatie of adviezen van experts te delen. Voor een mobiliteitsproject kan je bijvoorbeeld verkeersgegevens of deskundige opinies over de huidige situatie meegeven.
- Zorg voor de juiste verwachtingen door vooraf transparant en eerlijk te zijn over de invloed die de community echt kan hebben op de uiteindelijke beslissing.
Verzamel de feedback van communityleden. Sommige burgerbudgetten hebben een ideeënfase, waarin inwoners en andere betrokkenen hun eigen ideeën kunnen delen.
- Breng deelnemers naar het platform. Om zoveel mogelijk reacties te krijgen, moet je je campagne zo breed mogelijk communiceren.
- Werk met tussenpersonen (specifieke verenigingen, religieuze leiders, syndicaten), of andere micro-influencers om je bereik te vergroten en de drempel te verlagen voor groepen die doorgaans ondervertegenwoordigd zijn.
- Eens het project gelanceerd is, geef je de community de kans om te stemmen, reacties te delen en ideeën te bespreken op het platform.
- Input verwerken. De community input moet door geanalyseerd worden en aan de vooraf bepaalde selectiecriteria worden afgetoetst. Selecteer de definitieve voorstellen en geef relevante feedback aan de deelnemers.
- Laat de community stemmen. Afhankelijk van het type burgerbudget kan je communityleden de mogelijkheid geven om stadsbudgetten toe te wijzen aan verschillende thema’s of ideeën. Dit kan volgens het principe van communicerende vaten (geld dat je aan één domein toevoegt, moet je van een ander domein aftrekken) of een winkelmand-systeem (je kan ideeën toevoegen tot je de limiet van je ‘budget’ bereikt). Geef deelnemers voldoende tijd om te stemmen. We raden ten minste 2 maanden aan voor grootschalige projecten.
- Deel feedback. Welke ideeën hebben het gehaald? Welke domeinen kregen het leeuwendeel van het budget? Wat zijn de volgende stappen? Het is van cruciaal belang om de resultaten van het project met deelnemers te delen. Zo zien ze de impact van hun inspanningen, wordt hun vertrouwen op de lange termijn versterkt, en zullen ze meer geneigd zijn ook bij een volgend participatieproject weer deel te nemen.
- Voer de veranderingen door. Dit is het moment waarop de bewoners de tastbare impact van hun inspanningen kunnen zien. Zet dromen om in plannen en plannen in actie. En houd ondertussen je community op de hoogte, zodat ze kunnen zien wat er verandert.
- Begin opnieuw. Om het democratische weefsel van je community echt te versterken, is het een goed idee om burgerbudgetten te verankeren als een permanent onderdeel van de beleidscyclus.