3 dingen die je wel en niet kunt doen met online enquêtes

By
Sören Fillet
Icon
11/1/2023
Icon
4 minutes

Gemeenten gebruiken op onze platforms enquêtes op vele manieren. Bijvoorbeeld voor de omgevingsvisie van Berg en Dal of de verkeersveiligheid in Schagen. Het is makkelijk om een enquête of poll te starten en inwoners kunnen zo laagdrempelig hun mening over beleid delen. Niet gek dus dat ze populair zijn als participatiemethode. Toch benutten ze maar een deel van alle mogelijkheden die er zijn met burgerparticipatie. Laten we de sterke en mindere punten van enquêtes onder de loep nemen.

In dit artikel:

Enquêtes helpen je om snelle feedback van je community te krijgen

Hier ligt de kracht van enquêtes. Een enquête of een poll is de snelste en meest directe manier om input van je community te krijgen over een specifiek, vastgelegd onderwerp.

Stel je bijvoorbeeld voor dat je benieuwd bent naar de mening van je community over een nieuwe speeltuin in een park. Met slechts een paar vragen helpt een enquête je te bepalen hoe deze speeltuin eruit moet zien of waar hij moet komen te liggen.

Je enquête kan simpelweg een ja-neevraag zijn. Is er behoefte aan een nieuwe speeltuin? Er is geen makkelijkere manier om iets van je community te horen. Deze snelle feedback helpt je prioriteiten op een rijtje te zetten op de gemeentelijke agenda of bij het nemen van kleine beslissingen waar wat minder op het spel staat, gebaseerd op de input van de community.

Enquêtes zijn een uitstekende opstap naar diepere participatie


Met zijn laagdrempelige karakter vormt een enquête een goed startpunt voor participatie. Het kan de eerste fase zijn van een participatieproject – een manier om de weg te bereiden voor een meer diepgaand gesprek, bijvoorbeeld door middel van een brainstormsessie of een begrotingsspel.

Denk nog eens terug aan het voorbeeld van de speeltuin uit de vorige paragraaf. Stel je voor dat de enquête uitwijst dat de speeltuin prioriteit heeft voor de community. In een brainstormproject kunnen leden van de community voorstellen doen voor extra veiligheidsmaatregelen voor jongere kinderen of meer bankjes voor ouders.

In een begrotingsspel kan het bijvoorbeeld zo zijn dat mensen meer geld toewijzen aan een nieuwe schommel dan aan de draaimolen. Of ze kiezen voor een rubberen ondergrond in plaats van zand of houtsnippers. Als je zorgt voor een verdiepend gesprek, verzamel je input die waardevoller is en een echte leidraad kan vormen voor nauwkeurig beleid.

Een enquête is ook een goed startpunt als je net begint met het betrekken van de community. Het kost relatief weinig moeite, levert je snel een antwoord op en helpt ambtenaren hun betrokkenheid te trainen. Zo ontwikkelen ze ook een cultuur van participatie in hun community’s.

Enquêtes helpen je om de feedbackloop te sluiten


Het sluiten van de feedbackloop—communiceren over de resultaten na afronding van een participatieproject —is essentieel voor succesvolle participatie. Het toont impact, geeft blijk van vertrouwen, verhoogt de transparantie en laat zien dat de gemeente woorden wil omzetten in daden, en dit ook kan. Dit speelt een cruciale rol bij het motiveren van inwoners om deel te nemen aan toekomstige projecten en bij het creëren van een cultuur van betrokkenheid.

Het creëren van cyclussen van participatie, in plaats van op zichzelf staande projecten, houdt je community betrokken en ontvankelijk. Je kunt je resultaten simpelweg presenteren, maar waarom zou je er niet een nieuw discussiepunt van maken?

Een enquête is een goede manier om de tevredenheid van mensen over het participatieproces te peilen en om de laatste feedback te geven. Op die manier kan je evalueren of de toepassing van je participatieproces werkelijk aansluit op de verschillende behoeften en wensen van je community.

Om vertrouwen te kweken tussen leden van de community en de overheid, moet je zorgen voor constructieve, wederzijdse dialoog. Alleen zo breng je een echt participatief en representatief beleid tot stand.

Enquêtes vervangen een waardevolle wederzijdse dialoog niet

Zoals je hierboven al las, kun je hiervoor je enquête uitbreiden met andere participatiemethoden, zoals een brainstormproces, begrotingsspel of workshop.

Enquêtes zijn van zichzelf eenzijdig. Leden van de community kiezen uit antwoorden op vragen die de overheidsinstantie heeft bedacht. De leden van de community hebben geen ruimte om uit te wijden over de kwestie, om aanvullende vragen te stellen of zorgen te delen.

Op zichzelf staande enquêtes over iets dat grotendeels vastligt, volstaan niet om zinvolle participatie mogelijk te maken. Ook pluk je zo niet de vele vruchten van burgerparticipatie.

Om vertrouwen te kweken tussen leden van de community en de overheid, moet je zorgen voor constructieve, wederzijdse dialoog. Alleen zo breng je een echt participatief en representatief beleid tot stand. Zoals je hierboven al las, kun je hiervoor je enquête uitbreiden met andere participatiemethoden, zoals een brainstormproces, begrotingsspel of workshop.

Enquêtes geven je geen grondige informatie


Eerder las je al dat enquêtes de leden van een community meestal weinig ruimte bieden om dieper in te gaan op de onderwerpen in kwestie. Ook kunnen zij of de redenering achter hun antwoorden vaak niet delen. De informatie die je verzamelt is meestal oppervlakkig. De enquête kan een handige tool zijn om de balans op te maken, maar biedt je weinig basis om beleidsbeslissingen te nemen.

Stel je voor dat je aan 400 mensen hebt gevraagd of je moet investeren in een nieuwe speeltuin in het park. 75 mensen zeggen ‘nee’. Deze 75 antwoorden komen misschien over als één afwijzend geheel.

Toch kunnen alle 75 deelnemers totaal verschillende redenen hebben voor hun negatieve antwoorden. Persoon A vindt misschien dat het park te dicht bij een drukke verkeersweg ligt, met alle gevaren voor spelende kinderen vandien. Persoon B vindt de locatie misschien niet goed genoeg bereikbaar met het openbaar vervoer. Persoon C wil het gebruikte geld misschien liever inzetten voor veiligere zebrapaden rondom scholen in plaats voor de speeltuin. Al deze zorgen vragen om verschillende overwegingen en besluiten.

Enquêtes zijn niet altijd voor alle inwoners interessant

In onze gepolariseerde samenleving kunnen mensen —zeker degenen die van oudsher minder gehoord en gerepresenteerd zijn — zich sceptisch voelen tegenover hun vertegenwoordigers.

Misschien vragen ze zich af of hun inbreng wel echt in aanmerking wordt genomen of dat het participatieproces eigenlijk wel enige verandering teweeg zal brengen. Wil je mensen echt overtuigen om mee te doen, dan moet je laten zien dat je toegewijd bent aan het proces.

Dit betekent misschien  dat een snelle enquête alleen je ‘usual suspects’ overtuigt— de mensen die je waarschijnlijk toch al bereikt. Dat is een probleem: wil je echt representatief en democratisch verantwoord beleid ontwikkelen, dan moet je zo veel mogelijk verschillende standpunten binnen je community aanhoren.

Enquêtes afnemen of niet? Dat is de vraag

Nu we de belangrijkste voor- en nadelen van enquêtes hebben belicht, vatten we ze samen met een kort overzicht. Een enquête is een prima geweldig idee als:

  • Je snel wilt peilen hoe je community denkt over een bepaald onderwerp.
  • Je een participatietraject start met verschillende fasen in de tijdlijn.
  • Je pas net begint met burgerparticipatie en nog wat bekender moet worden met het proces.
  • Je de feedbackloop afsluit en een nieuwe participatiecyclus opzet.

Overweeg een andere participatiemethode als:

  • Je op zoek bent naar gedetailleerde informatie om de besluitvorming aan te sturen.
  • Je belangrijke besluiten neemt waar veel op het spel staat, die direct invloed hebben op je community.
  • Je wederzijdse dialoog wilt stimuleren.
  • Je alle voordelen uit burgerparticipatie wilt halen.

Meer lezen over burgerparticipatie

Sören Fillet
By
Sören Fillet

Sören is een technologieliefhebber met grote interesse voor politiek en democratische innovatie. Hij streeft ernaar verhalen te vertellen die overheden inspireren tot meer impactvolle participatie.

Quotation mark
,

Duizenden vakgenoten bereiken
hun doelen al met Go Vocal

Ontdek ons platform in actie en zie zelf waarom steden en gemeenten in Vlaanderen, en ver daarbuiten, voor Go Vocal kiezen.

Boek een gesprek
Go Vocal Arrow right
Decorative graphicDecorative graphic