Duurzame ontwikkeling stimuleren met burgerparticipatie

Maar wat houdt duurzame ontwikkeling eigenlijk in? En hoe kun je als lokale overheid de kracht van je community inzetten om voor tastbare verandering te zorgen?

Wat is duurzame ontwikkeling?

‘Ontwikkeling die voorziet in de behoeften van het heden, zonder het de komende generaties moeilijk te maken om hun eigen behoeften te vervullen.’ Dat is de definitie van duurzame ontwikkeling volgens de Verenigde Naties. Met andere woorden: duurzame ontwikkeling vereist dat wij een manier vinden om ons leven te leiden en onze economieën te laten bloeien, maar tegelijkertijd de planeet in stand te houden en ongelijkheden uit de wereld helpen.

De Verenigde Naties stelden de Sustainable Development Goals (SDG’s) op om deze ontwikkeling concreet te maken en te stimuleren. Deze actiegerichte initiatieven zijn de uiting van een wereldwijd partnerschap tussen landen om een einde te maken aan armoede, onze planeet te beschermen, gendergelijkheid te bevorderen en achtergebleven bevolkinsgroepen wereldwijd meer kansen te bieden. De SDG’s bestaan 17 kerndoelstellingen en 169 streefdoelen en dienen als een universele oproep tot actie.

‍

Burgerparticipatie gebruiken om duurzame ontwikkeling te bereiken

De SDG’s zijn grootschalige, overkoepelende doelen waar landen naar zouden moeten streven. Maar echte verandering begint op lokaal niveau. Lokale overheden hebben veel meer kans om daadwerkelijke vooruitgang te boeken als zij inwoners informeren en ze rechtstreeks betrekken bij alle maatregelen om de SDG’s te realiseren.

Zo zorg je als overheid er ook voor dat de maatregelen zijn afgestemd op de lokale context en direct ten goede komen aan de community. Iedere community heeft immers eigen behoeften. Community’s op het platteland willen misschien graag betekenisvolle maatregelen nemen om de klimaatverandering tegen te gaan of het leven in zee te beschermen. Community’s in grootstedelijke gebieden zijn misschien meer bezig met armoedebestrijding, steun voor economische ontwikkeling of verbetering van industrie en infrastructuur.

Lokale overheden kunnen verschillende strategieën inzetten om community’s te informeren, te betrekken en te versterken. Burgerparticipatie geeft lokale overheden de inzichten die nodig zijn om inclusieve en responsieve besluitvorming te bevorderen. Dit kan op verschillende manieren: van een eenvoudige opiniepeiling tot een uitgebreide enquête over de belangrijkste kwesties die moeten worden aangepakt. Of zelfs om het toewijzen van middelen aan de verschillende Sustainable Development Goals.

Dit proces zorgt voor meer verantwoording omdat community’s kunnen volgen waaraan wordt gewerkt, omdat ze de resultaten kunnen beoordelen en omdat ze feedback kunnen geven. Burgerparticipatie versterkt ook het vertrouwen tussen inwoners onderling. Ook het vertrouwen in gekozen politici stijgt en dat is weer goed voor het draagvlak voor beleidskeuzes. Dit draagt allemaal bij aan de kans op daadwerkelijke verandering.

Casestudy: burgerparticipatie om te werken aan duurzame ontwikkeling

Aangepast onderwijs en voorschools leren in Stirling, Schotland

‍

‍

De gemeente Stirling werkte op haar participatieplatform aan het creëren van meer plekken in het speciaal onderwijs. Zo kunnen de scholen meer kinderen ondersteunen die extra begeleiding nodig hebben, bijvoorbeeld kinderen met autisme. De gemeente heeft inwoners gevraagd mee te denken over de best mogelijke aanpak. Dit ging via een enquête en een reeks openbare vergaderingen.

De gemeente vroeg de community ook om feedback over voorschools leren en kinderopvang. In Schotland hebben alle drie- en vierjarigen (en tweejarigen die daarvoor in aanmerking komen) recht op 1140 uur aan voorschools onderwijs dat door de overheid wordt gefinancierd. Dit voorschoolse leren stimuleert de vroege ontwikkeling van kinderen en vergroot de onderwijskansen later in het leven.

Via een enquête vroeg Stirling aan ouders hoe deze financiële steun het best op de dagelijkse behoeften kan worden afgestemd. Met deze beide initiatieven onderneemt Stirling actie op het gebie

Workshops over reproductieve gezondheid voor vrouwen in Chili

‍

‍

Het Chileense Nationale Jeugdinstituut gebruikte het Citizen Lab-platform om millennials te vragen naar hun ideeën voor de duurzame ontwikkeling van hun lokale community’s.

Een van de populairste ideeën was het organiseren van workshops over seksuele en reproductieve gezondheid voor jonge vrouwen. Deze trainingen waren bedoeld om vrouwen te leren over zelfzorg en zelfvertrouwen. Ook waren de trainingen een veilige plek om seksualiteit te bespreken. Deze doelstellingen houden nauw verband met het derde Sustainable Development Goal (Gezondheid en welzijn) en het vijfde Sustainable Development Goal (Genderidentiteit).

Budgetten toewijzen en prioriteiten stellen in Antony, Frankrijk

‍

‍

De Franse gemeente Antony begon een project met een participatiebudget van 600.000 euro om haar bewoners rechtstreeks te betrekken bij het stellen van prioriteiten voor lokale duurzame ontwikkeling. De gemeente formuleerde twintig lokale kwesties op basis van alle Sustainable Development Goals. Voorbeelden zijn het zorgen voor meer groen, het bevorderen van duurzame mobiliteit en het ondersteunen van een circulaire economie.

Alle bewoners van zestien jaar en ouder konden voorstellen en projecten indienen om een van de vooropgestelde doelen te bereiken. Een speciaal selectiecommissie besprak de voorstellen en legde ze ter stemming aan de community voor. Er werden 20 winnende projecten geselecteerd, waaronder de aanplant van een microbos, het opzetten van een collectieve tuin en een kippenhok, en het maken van een overzicht van de lokale biodiversiteit. Deze acties sluiten aan bij SDG 13: klimaatactie.