Alvorens er dieper op in te gaan, moeten we eerst verduidelijken welke doelgroep we precies verstaan onder "jongeren". Zonder iemand te willen beledigen - je bent maar zo oud als je je voelt, toch? - definiëren we jongeren in dit artikel als iedereen tot 25 jaar. Het is een veelgebruikte leeftijdsgrens die in studies wordt gebruikt om de behoeften en uitdagingen van deze demografische groep beter te begrijpen.
Wat verstaan we onder jongerenparticipatie?
Burgerbetrokkenheid van jongeren verwijst naar de actieve participatie in het aanpakken van publieke problemen en het aansturen van sociale verandering. Het is een breed, veranderlijk concept dat varieert tussen culturen en samenlevingen, gevormd door verschillende interpretaties van termen als 'jeugd', 'maatschappelijk' en 'participatie'.
In de kern draait het bij jongerenparticipatie om het in staat stellen van jongeren om collectieve actie te ondernemen, hetzij door middel van burgerschapsvaardigheden, het delen van kennis of activisme. Hoewel er geen universele definitie bestaat, omvat jongerenparticipatie meestal burgerzin, attitudes en doelen om positieve verandering teweeg te brengen binnen een gemeenschap.
Waarom zou onze gemeente moeten investeren in jongerenparticipatie?
Van de ruwweg 8 miljard mensen in de wereld is 42 procent jonger dan 25 jaar. Nooit eerder waren er zoveel jonge mensen op deze planeet. Elke dag nemen beleidsmakers duizenden belangrijke beslissingen die een directe invloed hebben op het leven van jongeren. Jongeren worden echter nog te vaak uitgesloten van deze beslissingen.
Ze missen mogelijkheden om hun ideeën en perspectieven te delen, betrokken te zijn bij beleidsvorming en deel uit te maken van de beslissingen die hun toekomst beïnvloeden.
Uit de Be Seen Be Heard Youth Survey, een gezamenlijk initiatief van de VN en The Body Shop Foundation, blijkt dat 76% van de respondenten vindt dat politici niet naar hen luisteren.
Dit gebrek aan betrokkenheid heeft een gevolg: ontgoocheling over de democratie. In de Trust Survey van de OESO toonden jongeren minder vertrouwen in de overheid dan elke andere leeftijdsgroep. Uit de Open Society Barometer blijkt dat een derde van de jongeren geen vertrouwen heeft in de democratie en de huidige processen om hun prioriteiten te verwezenlijken.
Dit is een gemiste kans.
Voordelen van jongerenparticipatie
Lokale besturen worden geconfronteerd met een groot aantal uitdagingen die de uitdagingen op wereldschaal weerspiegelen. Klimaatverandering verstoort lokale weerpatronen en zet de infrastructuur onder druk. Sociale ongelijkheid leidt tot scheve verhoudingen op het gebied van huisvesting, onderwijs en werkgelegenheid. Deze complexe mix wordt nog verergerd door onze vergrijzende bevolking.
Deze samenkomst van problemen stelt gemeenten voor een aantal kritieke uitdagingen:
- Er zijn innovatieve, lokale oplossingen nodig die binnen de grenzen van de gemeentelijke budgetten en middelen passen.
- Er is behoefte aan een nieuwe generatie lokale leiders die in staat zijn om deze complexe uitdagingen het hoofd te bieden, die in staat zijn om kloven in verschillende buurten te overbruggen en de sociale cohesie te versterken.
Jongerenparticipatie zorgt voor innovatieve oplossingen
Wanneer jongeren betrokken zijn bij lokaal bestuur, brengen ze nieuwe perspectieven op al lang bestaande problemen. Ongehinderd door het denken "we hebben het altijd zo gedaan", dagen ze veronderstellingen uit en zetten ze aan tot innovatie.
Het is ook een kwestie van efficiëntie. Beleid en programma's hebben meer kans om doeltreffend te zijn als ze gebaseerd zijn op informatie van de mensen voor wie ze bedoeld zijn.
Jongerenparticipatie voedt een nieuwe generatie leiders
Jongerenparticipatie is een cruciaal en krachtig recept voor succes. Mogelijkheden voor participatie dienen als springplank voor de groei van jongeren. Ze bieden een platform voor het ontwikkelen van waardevolle vaardigheden zoals leiderschap, communicatie en kritisch denken.
Bovendien vergroten ze hun persoonlijke en professionele interesse in maatschappelijke dienstverlening, politieke actie en andere vormen van publieke betrokkenheid. Kortom, participatie op jonge leeftijd vergroot de kans dat jongeren blijven deelnemen aan dergelijke activiteiten.
Uitdagingen voor jongerenparticipatie
Hoewel de voordelen aanzienlijk zijn, moeten we toegeven dat het jongerenparticipatie ook uitdagingen met zich meebrengt. Deze obstakels begrijpen en proactief aanpakken is essentieel voor het creëren van zinvolle en duurzame participatie onder jongeren.
- Schijnparticipatie en machtsonevenwichtigheid
Jongeren vertrouwen pas dat hun participatie impact kan hebben als ze zeggenschap krijgen en controle kunnen uitoefenen over de processen. Veel participatietrajecten worden momenteel ontworpen en geleid door volwassenen, waarbij de participatie van jongeren beperkt blijft tot wat ideeën geven en niet zozeer tot het bepalen van de resultaten. Dit geeft jongeren het gevoel dat hun betrokkenheid symbolisch is en niet tot verandering zal leiden. Dit wantrouwen ontmoedigt participatie.
- Beperkt bewustzijn van participatiemogelijkheden
Veel jongeren weten niet hoe en waar ze kunnen meedoen of -denken, wat leidt tot gemiste kansen.
- De perceptie van participatie als irrelevant en tijdrovend
Participatie wordt vaak als saai of veeleisend gezien, wat leidt tot een lagere participatiegraad en minder diverse bijdragen.
Tips om jongeren bij de besluitvorming te betrekken
1. Pas je aanpak aan - jongeren zijn geen homogene groep
Het is belangrijk om te onthouden dat onder "jongeren" een brede waaier van mensen met verschillende interesses en achtergronden valt. Je moet weten wie je probeert te bereiken om effectief met hen te kunnen communiceren en hun betrokkenheid te vergroten.
Praat je met middelbare scholieren, universiteitsstudenten of jonge professionals? Komen ze uit een financieel comfortabel milieu of uit een gezin met beperkte middelen?
Elke groep zal anders reageren, dus zorg ervoor dat je communicatie relevant en aantrekkelijk is.
2. Maak jongerenparticipatie onderdeel van je cultuur
Jongerenparticipatie mag niet zomaar een vinkje zijn. Het moet ingebed zijn in de algemene participatiecultuur van je bestuur. Dit betekent dat je jongeren als echte partners moet behandelen en niet alleen om hun bijdragen moet vragen.
Als je hun feedback echt waardeert en integreert in je beleid en besluitvormingsprocessen, zullen ze zich gesterkt voelen en meer bereid zijn om bij te dragen.
3. Maak participatie toegankelijk en relevant
Wacht niet tot jongeren naar je toe komen, maar ga naar ze toe. Dit toont dat je hun betrokkenheid serieus neemt en neemt eventuele participatiebarrières weg. Als je hun interesses begrijpt en de omgeving waarin ze zich het meest op hun gemak voelen, kun je projecten ontwerpen die meer kans op slagen hebben.
Daarnaast is participatie pas doeltreffend als het prettig is. Creativiteit en plezier zijn essentieel bij het betrekken van jongeren. Combineer participatiemethoden die informeel en interactief zijn met meer formele methoden om het participatieproces minder als een formele plicht te laten voelen.
Lees zeker ook deze artikels:
