De mobiliteit van morgen

In een eerste fase kregen deelnemers enkele toekomstscenario’s voor 2040 voorgeschoteld, om van daaruit de discussie te starten:

  • De Digi-Kosmos beschreef een scenario waarin we vooral in een virtuele wereld leven, en ons alleen verplaatsen als dat nodig is, of omdat we dat zelf willen.
  • Het Flexi-Maxi-scenario focuste dan weer voornamelijk op vrijheid. We gaan en staan waar we willen, en alles moet fysiek bereikbaar zijn voor iedereen.
  • Opti-Connect beschreef een scenario waarin we ons vaak en ver verplaatsen, en waarvoor dus een verbonden netwerk van duurzaam land-, water- en luchtverkeer nodig is.
  • Bewust-Lokaal is een gevolg van klimaatbewustzijn. We blijven meer binnen onze eigen omgeving en bouwen ons leven uit dicht bij huis.

Deze vier scenario’s dienden als voer voor discussie. Waarom verplaatsen mensen zich nog fysiek in onze virtuele wereld? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat alles makkelijker bereikbaar wordt? Hoe kunnen we op een duurzamere manier reizen? En wat is er nodig om mensen bewuster lokaal te doen leven?

Tussen 16 september en 18 oktober 2020 kregen deelnemers de kans om ideeën te delen over elk van de toekomstscenario’s en na te denken over de antwoorden op de verschillende vragen. Daarna werden alle ideeën en antwoorden gebundeld in een rapport.

Samen mobiliteit vormgeven

Heel wat inwoners en andere betrokkenen lieten van zich horen. 1.269 mensen namen deel, waarvan het grootste deel tussen de 30 en 69 jaar oud was. Maar ook kinderen, jongeren en vooral senioren lieten van zich horen. Uit de burgerbevraging bleek dat inwoners bewegingsvrijheid en sterke verbondenheid belangrijk vinden, maar ook milieuvriendelijkheid en duurzaamheid. Daarvoor zagen heel wat deelnemers een belangrijke rol weggelegd voor slimme technologie en alternatieve mobiliteit. Bij de ideeën op het platform kwamen bijvoorbeeld o.a. thema’s als deelmobiliteit, fietsnetwerken, zelfrijdende voertuigen en 5G naar boven.

Nadat alle ideeën en antwoorden verzameld waren, werden deze resultaten van de burgerbevraging naast de strategische bouwstenen van de Vlaamse Mobiliteitsvisie 2040 gelegd. Aan de hand van deze input werd getest of de Mobiliteitsvisie aansloot bij wat er leeft bij de bevolking, en of er belangrijke zaken ontbraken. CitizenLab hielp via geautomatiseerde taalherkenningstechnieken om de juiste linken te leggen en terugkerende onderwerpen te identificeren. Uit deze analyse bleek dat er door burgers geen volledig nieuwe onderwerpen werden aangehaald, maar “werd wel duidelijk hoe breed het draagvlak is voor de verschillende thema’s in de toekomstvisie op onze mobiliteit,” aldus Mobiliteit en Openbare Werken.

Op basis van deze vergelijking konden de juiste accenten worden gelegd en kon de Vlaamse overheid aan de slag om concrete invulling te geven aan de thema’s die het breedst werden gedragen.

Een inclusieve aanpak

Mobiliteit beïnvloedt verschillende facetten van het dagelijkse leven. Het is dan ook noodzakelijk dat er bij het opmaken van een grootschalige mobiliteitsvisie rekening wordt gehouden met verschillende perspectieven en behoeften.

Om ervoor te zorgen dat ook traditioneel minder gehoorde groepen aan bod kwamen, waaronder burgers met een mobiliteitsbeperking, schakelde de Vlaamse overheid lokale organisaties in. Organisaties als het Netwerk tegen Armoede, Licht en Liefde en Inter benadrukten het belang van betaalbare, toegankelijke en makkelijk te begrijpen mobiliteit. Ook deze input werd opgenomen in de nieuwe Vlaamse Mobiliteitsvisie 2040.

“Via een toekomstverkenning hebben we de maatschappelijke behoeften en mobiliteitsbehoeften in beeld gebracht. Door telkens met een andere bril naar de toekomst te kijken, hebben we kansen en uitdagingen geïdentificeerd om een toekomst te kunnen ontwikkelen die robuust is en rekening houdt met een aantal onzekerheden. Die toekomstbeelden hebben we ook gebruikt in een brede burgerparticipatie waarbij meer dan 3000 burgers meer dan 700 ideeën of reacties hebben gepost. Zo kregen we een idee wat burgers belangrijk vinden. Vervolgens hebben we opties gedefinieerd die deel uitmaken van een robuuste en gedragen langetermijnvisie op mobiliteit voor Vlaanderen. Vanuit al die inzichten hebben we een langetermijnvisie vormgegeven die toekomstbestendig is.”
Mobiliteitsminister Lydia Peeters

De nieuwe mobiliteitsvisie 2040

Ondertussen werd de nieuwe Mobiliteitsvisie 2040, die ontwikkeld werd in samenspraak met burgers, middenveldorganisaties, experten en bedrijven, officieel goedgekeurd. Alle deelnemers hebben dus samen bijgedragen aan het Vlaamse mobiliteitsbeleid voor de komende 20 jaar.

Meer lezen over burgerparticipatie en mobiliteit?

‍