In stedelijke gebieden over de hele wereld zijn er miljoenen mensen die gebruikmaken van taxi-apps, autohuur en deelfietsen. Volgens recente onderzoek van Emergen Research zal deelmobiliteit als dienst naar verwachting met 26% zijn gegroeid in 2027, met een omzet van zo’n € 480 miljard. Jongere generaties geven steeds minder om bezit en verschuiven massaal naar gedeelde en openbare mobiliteitsoplossingen. Hoe kun je deze behoeften beter begrijpen? En hoe kunnen steden het goed aanpakken?
Versnellende factoren in deelmobiliteit
Veel factoren dragen bij aan de snelle groei van gedeelde mobiliteitsoplossingen. Op de eerste plaats technologische innovaties, zoals apps waarin je moeiteloos betaalt voor taxiritjes, scooters en fietsen. Dat maakt mobiliteit toegankelijker. Niet iedereen heeft immers het geld om een auto te kopen of rijlessen te betalen. En naarmate het klimaat verslechtert, realiseren velen zich dat het traditionele eigendomsmodel een belangrijke bijdrage levert aan de uitstoot van broeikasgassen, luchtvervuiling en files. En dus op grotere schaal onhoudbaar is.
Het is dus geen wonder dat communities vragen om meer gedeelde mobiliteit, als een duurzame en kosteneffectieve manier van transport. Verminderen we het aantal auto’s op de weg, de tijd die we in het verkeer doorbrengen en de kosten om ons te verplaatsen? Dan ontstaan er vele kansen om op nieuwe manieren deel te nemen aan onze omgeving.
Groeipijn voor deelmobiliteit
Hoewel de massa vraagt naar innovatieve mobiliteitsopties, gaat de ontwikkeling ervan niet zonder slag of stoot. Scooters, carpoolparkeerplaatsen en deelfietsen lijken soms haast willekeurig in steden te zijn gedropt, zonder rekening te houden met waar en hoe de bewoners ze willen gebruiken. Dat leidt tot frustratie en soms zelfs verboden deelvoertuigen.
In veel landen zijn de alternatieve mobiliteitsoplossingen bovendien vaak alleen beschikbaar in steden en welvarende buurten. Dit benadeelt mensen die in afgelegen gebieden wonen, waar de afstanden vaak groot zijn en waar de bestaande infrastructuur is verouderd.
Kortom: als we echt werk van deelmobiliteit willen maken, moeten we ervoor zorgen dat het voor iedereen toegankelijk is en aangepast is aan de lokale context.
Gedeelde mobiliteit heeft burgerparticipatie nodig
De enige manier om groeipijn te vermijden en het volledige potentieel van gedeelde mobiliteit te benutten, is door lokale communities te betrekken bij het besluitvormingsproces. Bewoners en lokale belanghebbenden kennen hun omgeving beter dan wie dan ook. Zij weten welke vormen van gedeelde mobiliteit het beste passen, welke lokale hotspots meer scooters of juist deelauto’s nodig hebben, en welke gebieden geschikt zijn voor het plaatsen van nieuwe fietsenrekken en parkeerplekken.
Met een betrokken community kun je het beste onderzoeken op welke manier er lokaal behoefte is aan gedeelde mobiliteit. Tegelijkertijd creëer je hiermee een duurzame afzetmarkt. Gedeelde mobiliteitsoplossingen zijn immers alleen duurzaam als ze relevant, effectief en breed toegankelijk zijn.
Leren van andere lokale overheden
Wat hebben de Amerikaanse stad Lancaster, de Franse stad Bourgoin-Jallieu en het Nederlandse Almere met elkaar gemeen?
We hebben met allen samengewerkt om projecten rond deelmobiliteit op te zetten. Laten we eens kijken hoe ze dit onderwerp aanpakken.
Lancaster start een enquête over deelfietsen
Onlangs lanceerde Lancaster een gloednieuw systeem voor deelfietsen dat in samenwerking met lokale belanghebbenden is ontwikkeld. Zes maanden na de lancering van Bike It Lancaster, vroeg de stad de community om hun feedback te delen in een enquête. De vragen gingen vooral over wat de mensen van het deelsysteem vonden, wat beter kon en hoe het fietsdeelsysteem in Lancaster kon worden uitgebreid. De beloning voor elke deelnemer was twee uur gratis fietsgebruik – een geweldige manier om deelmobiliteit en betrokkenheid in één keer te versterken.
Lees meer over deze case uit Lancaster
Bourgoin-Jallieu peilt interesse inwoners in e-steps
Bourgoin-Jallieu beschouwde elektrische steps als een nieuw duurzaam transportmiddel. Maar de lokale overheid ging niet op eigen houtje plannen maken, eerst lanceerde ze een enquête. Door bewoners en plaatselijke belanghebbenden bij het besluitvormings- en planningsproces te betrekken, kregen ze de juiste inzichten om geschikte locaties voor parkeerplaatsen aan te wijzen.
Almere verkent oplossingen voor deelmobiliteit
Net zoals bij de andere voorbeelden, ziet Almere deelmobiliteit als een interessant alternatief voor traditioneel vervoer. Met een enquête verzamelde de stad uit Flevoland de meningen van de bewoners en de mogelijke opties.
Maar er is meer. Almere werkt aan een groter, overkoepelend project om het geluk en het welzijn van de oudere bevolking te verbeteren. Als onderdeel van deze missie heeft de stad De Buurthopper ontwikkeld, een soort gedeelde buurttaxi die ouderen kunnen boeken om veilig, betaalbaar en efficiënt te reizen. Deze case leert ons dat het loont om na te denken over hoe gedeelde mobiliteit direct kan worden afgestemd op de behoeften van mensen.
Lees meer over burgerparticipatie in Almere
Wil je burgerparticipatie gebruiken voor je mobiliteitsplanning?
Dan is dit waarschijnlijk interessant voor je:
