Steun van de politiek is enorm belangrijk voor het succes van participatie-initiatieven en het creëren van een participatiecultuur. Als de vertegenwoordigers prioriteit geven aan inwonersparticipatie, kunnen ze het managementniveau inspireren en de juiste context scheppen – zoals voldoende middelen uittrekken – voor een continue en zinvolle dialoog met de inwoners.
Op basis van haar jarenlange ervaring geeft Aline inzichten en advies om effectief steun op te bouwen voor participatie-initiatieven op politiek niveau, ongeacht het stadium waarin je je bevindt.
V: Hoe komt het dat sommige politici nog aarzelend tegenover participatie staan?
Aline Muylaert: “De twee belangrijkste bezwaren die we vaak horen van politici hebben te maken met middelen en de druk om ideeën uit te voeren.
Als het om middelen gaat, maken ze zich zorgen over de werkdruk en hoe alles georganiseerd moet worden. Dit is ook een van de grootste zorgen voor het bestuursniveau. Zij stellen vragen als: zal dit niet veel extra werk opleveren? Wie gaat het op zich nemen? Hoe krijgen we iedereen mee in de zoveelste verandering?
Wat de druk betreft: politici vrezen de controle te verliezen over wat er wordt uitgevoerd als ze de inwoners een stem geven in het besluitvormingsproces.
Veel van de misvattingen stammen uit de tijd dat inspraak beperkt bleef tot fysieke participatie. Maar dankzij de opkomst van digitale participatieplatforms en meer ervaring in het combineren van offline en online methoden is participatie toegankelijker, efficiënter en waardevoller dan ooit.”
V: Hoe kunnen ambtenaren die de participatie in hun lokale bestuur naar een hoger niveau willen tillen, deze misvattingen counteren?
Aline Muylaert: “Er zijn een paar argumenten om deze bezwaren te weerleggen.
Het eerste is verzekeren dat je klein begint, verbetert en groeit. Je eerste project, misschien zelfs de eerste paar, zullen niet perfect zijn. Je kunt dus het beste beginnen met een bescheiden project en daarvan leren. Naarmate je initiatieven voor participatie aanslaan en je intern vertrouwd raakt met de nieuwe manieren van werken, kun je ze verfijnen en opschalen.
Het is ook een goed idee om voorbeelden te delen van steden of gemeenten die vergelijkbaar zijn met de jouwe en die goede resultaten hebben bereikt. Met concrete voorbeelden breng je participatie op een begrijpelijke manier tot leven, van het potentiële aantal inwoners dat je zou kunnen bereiken tot de directe impact die participatie kan hebben.
Als het gaat om het veranderingsproces is het belangrijk om intern goed te communiceren. Ga met alle belanghebbenden rond de tafel zitten, begrijp hun zorgen, en werk samen aan oplossingen. Het zal ook helpen als je een voorstel ontwikkelt voor de werkprocessen en samenwerking – hoe beter collega’s zich de nieuwe situatie kunnen voorstellen, hoe beter ze het zullen begrijpen, en hoe opener ze er tegenover zullen staan.
Tot slot is het managen van verwachtingen cruciaal als je de angst wilt wegnemen om de controle te verliezen over de prioriteiten die zullen worden aangepakt. Door duidelijk met inwoners te communiceren over hun invloed op het besluitvormingsproces, en bijvoorbeeld welke ideeën je zult uitvoeren wanneer je hen uitnodigt om hun inbreng te delen, is de kans groter dat ze de genomen beslissingen zullen steunen. Zelfs als hun idee het niet gehaald heeft.”
V: Hoe kunnen ambtenaren een digitaal participatieplatform als CitizenLab gebruiken om steun te krijgen van politici en het management?
Aline Muylaert: “Een digitaal participatieplatform zoals CitizenLab biedt tal van voordelen die kunnen helpen om gekozen ambtenaren en het managementniveau te overtuigen.
Digitale platforms stroomlijnen het participatieproces, waardoor er minder tijd en middelen nodig zijn om input van de inwoners te verzamelen en projecten te beheren. Dit kan politici aanspreken die zich zorgen maken over de kosten en de werklast die gepaard gaan met traditionele methoden van participatie.
Bovendien haal je met een platform als CitizenLab waardevolle inzichten op bij meer mensen, waardoor vertegenwoordigers beter geïnformeerde, meer inclusieve en rechtvaardige beslissingen kunnen nemen. Het spreekt voor zich dat dit hen zal helpen meer steun van de inwoners te krijgen.”
Leidraad om je participatiecultuur verder uit te bouwen
Pas als je intern voldoende draagvlak hebt en een solide strategie hebt uitgewerkt, kun je het maximum uit participatie halen. Hulp nodig om die steun op te bouwen en je doelen scherp te stellen? Download dan nu deel 1 van onze nieuwste gids, “Bouwen aan een participatiecultuur: een praktisch draaiboek”!
