Inzichten uit onze inwonersenquête

Meer dan alleen maar voor de sier

Je kunt pas spreken van goede participatie als inwoners zich gehoord en betrokken voelen. Gemeenten en platforms zoals het onze kunnen dan wel goede bedoelingen hebben, aan het eind van de dag ligt de echte maatstaf voor succes in de ervaringen van de deelnemers.

Hebben ze het gevoel dat ze in staat zijn om geïnformeerd mee te doen? Vertrouwen ze het proces? Wordt hun stem gehoord en wordt er iets mee gedaan? Dit zijn cruciale vragen om onze impact te beoordelen. Om antwoorden te vinden, hebben we inwoners van onze klanten bevraagd.

Meer ruimte voor participatie

Over alle landen heen zijn de deelnemers het erover eens dat het Go Vocal-platform hun participatie-ervaring verbetert:

Het platform is een veilige ruimte

8/10
Bewoners vinden het platform een veilige omgeving om hun mening te delen.

Het platform is makkelijk te gebruiken

8/10
Het platform kreeg een goede score voor gebruiksgemak, wat het intuïtieve ontwerp en de toegankelijkheid onderstreept.

Ik heb het gevoel dat ik meer betrokken kan zijn via het platform

8/10
Deelnemers gaven aan dat ze meer mogelijkheden hebben om betrokken te zijn bij besluitvormingsprocessen.

Hoog of matig vertrouwen in de overheid per bevolkingsgroep

% van de bevolking, 2023

Uit gegevens van de OESO uit 2024 blijkt dat inspraak in beslissingen een van de belangrijkste drijfveren is voor vertrouwen in de overheid: 69% van de respondenten die vinden dat ze kunnen meepraten zegt ook vertrouwen te hebben in hun (nationale) overheid, vergeleken met slechts 22% van degenen die zich buitenspel gezet voelen.

Het weegt zelfs zwaarder dan sociaaleconomische en demografische factoren zoals financiële zekerheid, opleidingsniveau en het samenhorigheidsgevoel.

Maar feedback vragen alleen is niet genoeg.

Er dreigt ook lokaal een vertrouwenskloof

Hoewel ons platform participatie toegankelijker maakt, legt ons onderzoek twee belangrijke punten bloot waarop inwoners meer verwachten van het participatieproces:

Het is duidelijk hoe mijn betrokkenheid op het platform de besluitvorming beïnvloedt

6/10

Ten eerste is het verband tussen participatie en impact vaak onduidelijk. Met een score van 6 op 10 vertellen inwoners dat ze beter willen begrijpen hoe hun bijdragen de besluitvorming kunnen sturen.

Dit speelt op verschillende momenten in het participatieproces: ze willen betere informatie over het proces vóór ze meedoen, regelmatiger updates krijgen terwijl het project loopt en gedetailleerde rapportages nadat de beslissingen zijn genomen. Dit zijn allemaal fundamentele bouwstenen voor het scheppen en behouden van vertrouwen in het participatieproces.

Ik heb het gevoel dat ik toegang heb tot alle benodigde informatie om mee te doen

6/10

Ten tweede, wat ook een score van 6 op 10 krijgt, vragen inwoners om uitgebreidere informatie over het project om met kennis van zaken te kunnen meedoen. Ze willen de context, eventuele geschiedenis en implicaties van de projecten waarvoor ze worden uitgenodigd beter begrijpen.

Daarnaast willen ze een duidelijker overzicht van alle projecten waaraan ze kunnen deelnemen of een beter beeld van welke projecten een impact hebben op hun dagelijkse leven. Dit weerspiegelt een verlangen naar meer participatie en een bewustere deelname aan het besluitvormingsproces.

Deze scores maken duidelijk dat we weliswaar de ruimte hebben gecreëerd voor participatie, maar we moeten die nog zinvoller invullen door de transparantie bij elke stap van het participatieproces te verhogen en de gevolgen voor de inwoners begrijpelijker te maken.

Praktijkvoorbeelden

Er zijn gemeenten die al mooie stappen hebben gezet op deze vlakken. Hieronder lichten we twee inspirerende cases uit de Go Vocal-community uit, die laten zien hoe goede communicatie, transparantie en feedback ervoor zorgen dat participatie leidt tot meer vertrouwen en betere uitkomsten.

Kopenhagen liet meer dan 18.000 inwoners deelnemen aan een grootschalig Voorstellenproject (Denemarken)

In 2024 werd het eerste voorstel van een inwoner aangenomen door de raadsleden van de Deense hoofdstad en omgezet in een wet. Die garandeert dat volwassenen die zijn opgegroeid in een gezin waar sprake is van middelenmisbruik, behandeld kunnen worden. De stad heeft inmiddels 18.000 inwoners die meedoen op ons platform en gebruikt de mogelijkheden ervan ten volle.

Wat Kopenhagen onderscheidt, is het duidelijke interne proces voor het verwerken van voorstellen, waarbij er in elke stap duidelijk en transparant gecommuniceerd wordt. Ook over het proces vinden inwoners alle uitleg op het platform. De stad gebruikt ons tagsysteem verder om realtime updates te geven over de status van elk voorstel en geeft telkens een officiële update, wat de transparantie en het vertrouwen in het proces versterkt.

Ontdek hun bruisende platform
Go Vocal Arrow right

Vertrouwen opbouwen door transparante participatie in Maagdenburg (Duitsland)

De herontwikkeling van een historische wijk in de Duitse stad Maagdenburg is ook een mooi voorbeeld van de kracht van transparantie. De stad gebruikte een hybride aanpak, waarbij persoonlijke workshops, fysieke infotentoonstellingen en het Go Vocal-platform werden gecombineerd om verschillende doelgroepen te bereiken.

Drie belangrijke tactieken springen eruit. Ten eerste vereenvoudigde de stad complexe stedenbouwkundige informatie en zette de paginabouwer van ons platform slim in, zodat alle inwoners met kennis van zaken konden meedenken. Ten tweede zorgde de hybride strategie ervoor dat uiteenlopende leeftijdsgroepen aan het project meededen. Tot slot verliep het proces altijd transparant, met op het platform regelmatige updates en uitgebreide rapporten die direct zichtbaar waren – en niet alleen verborgen in een PDF om te downloaden. Zo begrepen inwoners hoe hun feedback doorwerkte in de besluitvorming.

Deze inspanningen leidden ertoe dat 350 huishoudens deelnamen aan het project.

Bekijk hun platform
Go Vocal Arrow right

Vertrouwen komt te voet maar gaat te paard

Omdat we transparantie hoog in het vaandel hebben, moeten we eerlijk toegeven dat er frustratie is over de kloof tussen de huidige participatieprojecten en de verwachtingen van inwoners.
Hoewel slechts een minderheid het expliciet heeft gezegd, is er best wel wat ontevredenheid en bestaat de indruk dat te veel participatieprojecten nog steeds ‘afvinkoefeningen’ zijn in plaats van echte kansen om impact te hebben op beleid en besluitvorming.

Inwoners zijn vooral teleurgesteld over de informatie die overheden delen over het project, de transparantie over de impact die ze nog kunnen hebben en de feedback:

  • Inwoners ervaren een kloof tussen participatie en zichtbare resultaten, wat leidt tot wantrouwen over of hun participatie wel de moeite waard is en of beleidsmakers de input wel echt waarderen.
  • Inwoners zijn gefrustreerd over het blijvende gebrek aan transparantie en geven aan dat participatie vaak te laat in het proces komt, waardoor hun input niet meer tot betekenisvolle veranderingen kan leiden.

Reflectie van ons team

We hechten veel belang aan deze feedback. Achter elk antwoord zit een individu dat oproept tot positieve verandering en we zijn vastbesloten om te luisteren. Door deze uitdagingen openlijk te erkennen, bevestigen we dat we ons willen inzetten voor authentieke en zinvolle participatie.

Hoewel deze feedback misschien een ‘reality check’ is, bevestigt het ook het belang van onze missie. We omarmen het als een oproep tot actie om ons platform verder te ontwikkelen en onze klanten nog beter te ondersteunen. Tegelijkertijd vinden we hoop en energie in het feit dat meer mensen ervoor kiezen om deel te nemen - een bemoedigend signaal dat inwoners willen meedoen en hun stem willen laten horen.

Het loopt niet zonder slag of stoot, maar met de nodige volharding, innovatie en oprechte inzet voor verbetering die ons team toont, heb ik er alle vertrouwen in dat we erin zullen slagen om responsievere, transparantere en impactvollere participatieprocessen te creëren."

Wietse Van Ransbeeck
CEO en medeoprichter van Go Vocal