Burgerparticipatie vs buurtontwikkeling: een andere schaal

Laten we beginnen met een paar definities. ‘Burgerparticipatie’ heeft verschillende betekenissen, maar in de breedste zin van het woord betekent het inwoners betrekken bij het besluitvormingsproces om problemen op te lossen en plannen uit te voeren. Dat is goed voor het onderling vertrouwen tussen inwoners en hun vertegenwoordigers. Inwoners geven bijvoorbeeld hun mening over een bepaald onderwerp, denken mee over een thema, wisselen ideeën met elkaar uit of kunnen zelfs stadsbudgetten toewijzen. In het algemeen gaat het erom de collectieve intelligentie te gebruiken om betere, effectievere en democratischere beslissingen te nemen.

‘Buurtontwikkeling’ of ‘community development’ is net iets breder dan dat. Volgens onderzoek van Susan Kenny (2007) is “buurtwerk een holistische benadering die gebaseerd is op principes van empowerment, mensenrechten, inclusie, sociale rechtvaardigheid, zelfbeschikking en gezamenlijke actie.”  Volgens onderzoeker Jessica Smart worden “buurtontwikkelingsprogramma’s in elke fase geleid door de inwoners zelf – van het vaststellen van problemen tot het selecteren en uitvoeren van acties, en de evaluatie. Buurtontwikkeling is specifiek gericht op de herverdeling van macht om zo de oorzaken van ongelijkheid aan te pakken.”

De voornaamste verschillen

Jessica Smart maakt een duidelijk onderscheid tussen burgerparticipatie en buurtontwikkeling. Bij burgerparticipatie bepaalt de lokale overheid meestal het onderwerp. Het bestuur maakt plannen en kiest ervoor om daarbij inwoners te betrekken. Bij buurtontwikkeling daarentegen kunnen inwoners zelf belangrijke problemen identificeren en plannen maken om deze problemen op te lossen.

In eenvoudige taal betekent dit dat burgerparticipatie een onderdeel kan zijn van buurtontwikkeling, terwijl buurtontwikkeling over meer dan alleen participatie gaat. Burgerparticipatie is vooral geschikt om lokale besluitvorming te ondersteunen en prioriteiten te stellen. Buurtontwikkeling is dan weer een bottom-up benadering die vaak wordt gebruikt om de macht te verschuiven en sociale kwesties zo aan te pakken dat vooral achtergestelde bevolkingsgroepen sterker staan.

Cases: burgerparticipatie en buurtontwikkeling in de praktijk

Hoewel de meeste van de door onze platforms gefaciliteerde projecten draaien om burgerparticipatie – waarbij de lokale overheid het initiatief neemt – zien we de trend opkomen van bottom-up buurtontwikkeling en burgerraden.

Het Londense stadsdeel Newham organiseerde burgerraden voor iedereen die in het gebied woonde of werkte. Zij mochten zelf de lokale prioriteiten vaststellen. Ook vormde men werkgroepen van bewoners, raadsleden en andere plaatselijke stakeholders om projecten van begin tot eind te begeleiden en ervoor te zorgen dat de uitvoering daadwerkelijk paste bij de lokale behoeften van de community. In de eindfase van het project werden 82 projecten uitgekozen, o.a. rond volkstuinen, groene snelwegen, jeugdprogramma’s, veiligheid in de buurt en pop-up markten.  Omdat de community zelf de belangrijkste uitdagingen bepaalde, werkte iedereen lokaal samen aan zinvolle verandering. Dit leunt aan bij de basisprincipes van buurtontwikkeling.

Lees meer over het gebruik van strategieën voor burgerparticipatie:

• Het verschil tussen burgerparticipatie en overheidsparticipatie
• Is de burgerraad de toekomst van participatie?

‍